De Loonse Waard is een populaire recreatieplas langs de Maas. De natuurvriendelijke oevers zorgen voor een goed leefgebied voor planten en dieren.
In de Loonse Waard is eind vorige eeuw jarenlang zand en keramische klei gewonnen. Hierdoor is een populaire recreatieplas ontstaan, waar ook gezwommen kan worden. Na de hoogwaterperiodes van 1993 en 1995 maakte het Rijk plannen om de bescherming tegen overstromingen langs de Maas te verbeteren. Daarnaast ontstond het inzicht om de oevers van de rivier natuurlijker en natuurvriendelijker te maken om het leefgebied van plant en dier te herstellen en zo de waterkwaliteit te verbeteren.
Aanleg nevengeul
Net als op diverse andere plekken bleek het bij de Loonse Waard mogelijk door middel van kleiwinning beide doelen tegelijkertijd te realiseren. Rijkswaterstaat en de gemeente Wijchen maakten samen met onze dochteronderneming Delgromij en partijen uit de omgeving een herinrichtingsplan. In de oeverzone is klei afgegraven voor de aanleg van een nevengeul. De geul aan zowel de bovenstroomse als de benedenstroomse zijde is permanent met de Maas verbonden en draagt zo bij aan een betere afvoer bij hoogwater. De klei is als grondstof gebruikt in de baksteenfabricage. Het werk is in 2009 opgeleverd.
Luchtfoto Loonse Waard in Balgoij en Niftrik, © Aerofoto Brouwer - Brummen
Natuurontwikkeling
In totaal is 3,2 hectare nieuwe natuur gerealiseerd. Het ondiepe water in de 1,2 kilometer lange nevengeul zorgt voor een gunstig leefgebied voor planten, vissen en andere organismen die van nature thuishoren in het rivierenlandschap. Een gezond ecosysteem draagt weer bij aan schoner water. Het gebied wordt in de zomer begraasd door koeien van een lokale agrariër, zodat de begroeiing in dit inmiddels fraai ontwikkelde natuurgebied beheersbaar blijft.
Sinds de aanleg van het natuurgebied is het aantal bijzondere plantensoorten verdubbeld van ongeveer 9 naar 19 in 2018. De opvallendste verbeteringen vind je op de locaties waar graafwerkzaamheden een zandige bodem aan de oppervlakte hebben gebracht. Vooral in de oeverzone van de oude Maasarm en de uitstroom van de voormalige zandplas. De Maasdam is bloemrijk. Je vindt hier soorten als kattendoorn, kruisbladwalstro en rode ogentroost.
Bevers en (water)vogels zijn hier de vaste bewoners. Er is een kolonie visdieven en ook de roodborsttapuit is hier neergestreken. Insecten als libellen, vlinders en sprinkhanen zijn hier ook te vinden.
Maas in Beeld deed hier in 2018 uitgebreid onderzoek naar.