Bakstenen maken van rivierwater?
Je zou het niet zeggen, maar dit zou in de nabije toekomst best eens werkelijkheid kunnen worden. Om uit te zoeken of dit kan, hebben wij een onderzoek opgezet. Met twee veldproeven onderzoeken we op dit moment of we zwevende deeltjes in rivierwater, zoals silt en klei, kunnen winnen uit het water. We kijken hierbij naar de mogelijkheid om het winnen van rivierklei te sturen en te versnellen.
Silt en klei winnen uit rivierwater
Silt (niet te verwarren met het zoutachtige zilt) en klei vormen de basis voor de productie van bijvoorbeeld bakstenen. Rivierwater bevat zwevende sedimentdeeltjes als silt en klei. Dit noemen we rivierstof. De rivier voert continu rivierstof mee en zet deze af in het rivierengebied. Om deze reden is klei een hernieuwbare grondstof. Doordat er steeds nieuwe deeltjes worden meegevoerd, raakt het nooit op. Grotendeels eindigen deze deeltjes in de Noordzee of als ongewenst slib in havens. Zonde toch?
Twee veldproeven
Om uit te zoeken of we rivierstof versneld kunnen winnen voor keramische toepassingen hebben we twee veldproeven opgezet. Deze veldproeven staan in ons 'fieldlab’ naast de Waal bij Bemmel. In de verkennende fase waarin de proeven zich nu bevinden, winnen we rivierstof op basis van een natuurlijke maar gecontroleerde sedimentatie. Dit houdt in dat we door het reguleren van de stroomsnelheid van het water in zekere mate kunnen bepalen welke stofdeeltjes we willen winnen.
Belangrijkste variabelen rivierstof onderzoeken
Met dit onderzoek komen we er bijvoorbeeld achter wat de belangrijkste variabelen zijn voor het winnen van rivierstof. Maar ook welke hoeveelheden stof we theoretisch kunnen winnen. Daarnaast kunnen we bepalen in hoeverre de afgevangen deeltjes (slib) bruikbaar zijn als keramische grondstof en hoe we de betere deeltjes selectief kunnen winnen. Oftewel grondstof die de keramische industrie gebruikt om er bijvoorbeeld bakstenen en dakpannen van te maken.
Samen onderzoeken
Brancheorganisatie KNB is aangehaakt bij het onderzoek. Doel van het onderzoek is om te achterhalen onder welke omstandigheden we zo efficiënt mogelijk geschikte klei kunnen winnen. De resultaten en bevindingen van het onderzoek willen wij begin 2023 afstemmen met onafhankelijke onderzoeksinstituten.
Samenwerken aan zorgvuldige omgang met natuurlijke grondstoffen
Met het onderzoek tonen kleiwinners en de keramische industrie aan dat zij actief werken aan een efficiënte en zorgvuldige omgang met natuurlijke grondstoffen. Een bijkomend voordeel is dat er stroomafwaarts minder ongewenst slib in havens terecht komt. Met het onderzoek dragen we dan ook bij aan een duurzamere samenleving. Dit sluit goed aan bij de 'Groene Afspraak' waarin we hebben vastgelegd hoe we duurzaam klei winnen.