Hoe lokale klei kan bijdragen aan emissieloos bouwen

Wim Vermeule (projectleider Delgromij): “Een tijdje terug zijn wij door TNO benaderd. Voor een onderzoek naar de mogelijkheden van Nederlandse rivierklei als alternatieve grondstof voor bindmiddelen in beton. Dat was het begin van een nieuwe samenwerking. Samen met het consortium, dat bestaat uit meerdere partners uit het werkveld, kijken we onder meer naar de mogelijkheden om van gecalcineerde klei een bindmiddel te maken voor beton.”

Gecalcineerde klei is niks anders dan klei die je verwarmt tot 800 °C, waardoor het een poeder wordt. Wanneer je het tot die temperatuur verwarmt, verwijder je het gebonden water. Daardoor wordt de klei-structuur aangepast. Silicium en aluminium komen meer beschikbaar. Zo wordt de klei een poeder, dat kan dienen als bindmiddel voor beton. De tests in het laboratorium laten zien dat je van Nederlandse klei een goed bindmiddel kunt maken voor beton. In het buitenland produceert men al gecalcineerde klei. Door gebruik te maken van lokale klei kunnen we deze extra transportbewegingen besparen.

Is gecalcineerde klei het cement van de toekomst? Hebben we geen cement meer nodig? Wim: “Dat zie ik niet gebeuren. Het is een heel stelsel van maatregelen om samen duurzamer te kunnen produceren. Primaire grondstoffen als zand, grind en klei zullen altijd nodig blijven. Maar je kunt wel samen kijken hoe we het proces duurzamer kunnen inrichten. Calcineren levert circa 50% CO2-reductie op ten opzichte van de productie van traditioneel cement dat je tot 1.500 °C verwarmt.”

Op de foto: consortiumpartners (TNO, BTE Nederland / ASCEM, Delgromij, ENCI, Cugla, PQ Silicas, Twee 'R' Recycling Groep, VBI Ontwikkeling en Voorbij Prefab). 

Dagelijks werken we in de grond en in het water. Bij alles wat we doen, kijken we naar wat we achterlaten. Bovendien werken we hard om onze bedrijfsvoering en projecten nog duurzamer te maken.

Wim: “Samen met de afdeling Gebiedsontwikkeling bij K3 (waar Delgromij onderdeel van is) kijken we hoe we gebieden toekomstbestendig kunnen maken. Met het natuurproduct klei zorgen we voor hoogwaterveiligheid en maken we landschappen, waar flora en fauna de ruimte krijgen. Die landschappen zorgen daarnaast voor extra ruimte om te recreëren en te genieten van de natuur.”

Klei is de grondstof voor duurzame keramische bouwmaterialen zoals bakstenen en dakpannen. Daarmee dragen we met klei een bijdrage aan de bouwopgave in Nederland. Daarnaast is klei een belangrijke grondstof voor infrastructurele werken zoals dijken.

Wim: “De allermooiste eigenschap van Nederlandse uiterwaardklei is dat het een hernieuwbare grondstof is. Na hoogwater vormt zich circa 1 cm nieuwe klei. Afgraven blijft dan ook in de toekomst nodig om rivieren de ruimte te geven, ons land te beschermen tegen overstromingen en nieuwe leefomgevingen te ontwikkelen voor planten en dieren.”

“De maatschappij, de overheid, het bedrijfsleven: allemaal zijn we bezig om te kijken hoe we duurzamer kunnen leven en werken. Hoe kunnen we (nagenoeg) emissieloos produceren? Het is een grote uitdaging voor iedereen.”

De volgende stap is dus kijken naar iemand die durft te investeren. Wim: “Je moet ergens beginnen. De studie is succesvol, maar nu is het van belang om de theorie in de praktijk te gaan brengen. Daarbij komen grote uitdagingen om de hoek kijken. Met elkaar, dus met overheden en bedrijfsleven, moeten we dat stapje voor stapje aanpakken.” 

Foto: TNO