Hemelrijkse Waard

De Hemelrijkse Waard is grootschalig heringericht van landbouw- naar natuurgebied. Daarbij is een drie kilometer lange geul langs de Maas en een aantal nieuwe plassen aangelegd. De Maas, die ooit werd rechtgetrokken, heeft in het gebied weer de ruimte gekregen. Door de dynamiek van de rivier verandert het landschap bijna dagelijks en is er prachtige, dynamische riviernatuur te vinden. Drager van het herinrichtingsplan voor dit gebied was de winning van klei.

Van tijdelijk kleidepot naar riviermoeras

Natuurgebied Hemelrijkse Waard in Lithoijen werd in 2017 opgeleverd en geopend. In november 2022 hebben we samen met Natuurmonumenten de plannen gepresenteerd om in het laatste deelgebied moeras te ontwikkelen door oppervlakkige kleiwinning. Momenteel is dit deelgebied nog in gebruik als tijdelijk kleidepot. Zie onderaan deze pagina 'Plan voor slotstuk natuurontwikkeling'.

Kleiwinning als drager

Een groot deel van het oppervlak van het plangebied is ingericht door kleiwinning. Daar heeft onze dochteronderneming Delgromij een bijdrage aan geleverd. De klei is vervoerd naar steenfabrieken, waar er dakpannen en bakstenen van zijn gemaakt. Een ander deel van de gewonnen klei is gebruikt voor dijkversterkingen. De opbrengsten van deze kleiwinning gebruikt Natuurmonumenten (eigenaar van het gebied) voor natuurontwikkeling langs de Maas.

Basis voor natuurontwikkeling

Het afgraven van klei heeft een optimale basis gelegd voor natuurontwikkeling in het gebied. Kleigrond is over het algemeen voedselrijk. Dat betekent dat er snel grassen groeien, waardoor andere planten geen kans krijgen om te groeien. Door de klei weg te halen, ontstaat er een meer gevarieerde en voedselarme uitgangssituatie voor de ontwikkeling van allerlei plantensoorten.

Hoogwaterveiligheid en waterkwaliteit

Met de nieuwe inrichting wordt er ook een bijdrage geleverd aan de hoogwaterveiligheid. Door het afgraven van het gebied en de aanleg van de nevengeul die ook door kleiwinning is gerealiseerd, heeft de Maas bij hoogwater meer ruimte. Ook krijgt door de komst van de nevengeul en de beek het waterleven weer een kans zich hier te ontwikkelen, dat weer goed is voor de waterkwaliteit.

Title

Een weelde aan natuur

Text

Natuurgebied Hemelrijkse Waard werd in 2017 geopend. De natuur is er nog volop in ontwikkeling, maar er is toch al een weelde aan natuur te vinden. Kamille en verschillende distelsoorten geven het landschap kleur. Aan de oevers bloeien kattenstaart, het harig wilgenroosje en de watermunt; een heerlijk geurend plantje. In het open landschap kun je ook dassen, bevers, reeën en hazen zien. Net als vogels als de aalscholver, ijsvogel, en vele anderen. Vanaf de uitkijktoren kun je van het gebied genieten. Ook kun je over een vlonderpad door het gebied wandelen.

Plan voor slotstuk natuurinrichting

Natuurmonumenten heeft de wens om de natuurinrichting in de Hemelrijkse Waard af te ronden. Daarom hebben wij samen met Natuurmonumenten plannen ontwikkeld voor het laatste deelgebied. Dit is momenteel nog in gebruik als tijdelijk kleidepot. Door oppervlakkige kleiwinning willen we hier riviermoeras en ondiep water ontwikkelen. De natuur in de Hemelrijkse Waard krijgt hierdoor straks nog meer ruimte.

Een deel van de klei in het tijdelijke kleidepot is bestemd voor de aangrenzende dijkversterking vanuit het project Meanderende Maas. Door deze werkwijze kunnen we dit gedeelte van de dijkversterking met gebiedseigen grond realiseren. Hierdoor ontstaat zo min mogelijk overlast voor de omgeving. Naar verwachting voeren we dit werk uit in 2025 en 2026. De vergunning voor het tijdelijke kleidepot is daarom in 2023 verlengd. Pas nadat het tijdelijke kleidepot is verwijderd, beginnen we met de natuurlijke herinrichting van de ondergrond. De vergunningen hiervoor zijn eveneens in 2023 verleend.

Luchtfoto: © Rijkswaterstaat - J.v.Houdt

Nieuwsbrief november 2022

Meer weten?

Paragraphs