Kaliwaal & Waaier van Geulen

Tussen Druten en Beneden-Leeuwen, in de Drutense en Leeuwense uiterwaarden, ligt aan de zuidoever van de Waal een voormalige kleiontgronding met daarbij een diepe plas die in het verleden is ontstaan door zandwinning. Grondbank GMG realiseert hier vanaf 2003 een bijzonder herinrichtingsplan in de onder de naam de ‘Waaier van Geulen’.

In een gebied met een oppervlakte van ruim 170 hectare ontstaat een ‘waaier van geulen’; een natuurgebied dat kenmerkend is voor het Nederlandse rivierengebied. Drager van het plan is de berging van waterbodem in de plas de Kaliwaal.

Lees de brochure

Historie

Het uiterwaardengebied langs de Waal was ooit erg vruchtbaar. Veel van deze gebieden waren dan ook agrarisch in gebruik. Na 1850 kwam, zoals op veel plaatsen langs de rivieren, de baksteenproductie op gang. Het zorgde ervoor dat het uiterwaardengebied in snel tempo flink veranderde. Kleine steenfabriekjes langs de Waal groeiden in de 19e en 20e eeuw uit tot vier verschillende grotere fabrieken. Ook in Drutense en Leeuwense Waard werd klei afgegraven.

Tussen 1950 en 1970 vonden in het gebied grote veranderingen plaats: na kleiwinning volgde zandwinning die werd ingezet voor de enorme grondstoffenconsumptie in Nederland ten behoeve van de bouw. Daardoor ontstond de Kaliwaal.

Naar een 'Waaier van geulen'

Het plan Waaier van Geulen is erop gericht om meer ruimte te geven aan de rivierdynamiek en om erosie en sedimentatie meer de vrije loop te geven. Zo kan de uiterwaard zich ontwikkelen tot een natuurgebied dat kenmerkend is voor het authentieke rivierenlandschap. Het landschap van voor de tijd dat de mens bezit nam van het gebied.

Specieberging Kaliwaal

De specieberging is de financiële drager die de realisatie van het gehele inrichtingsplan voor de Waaier van Geulen mogelijk maakt. De Kaliwaal stroomt bij hoogwater vol. Daarbij wordt er veel sediment (zand en grind) afgezet in de Kaliwaal. Wij helpen dit van nature aanwezige sedimentatieproces een handje: De Kaliwaal wordt verondiept door de berging van baggerspecie en geïntegreerd in het natuurgebied.

Door deze verondieping versnellen we het natuurlijke proces met 150 jaar en ontstaat er veel sneller weer de gewenste dynamische riviernatuur. Ook krijgt op de noordoostoever het, voor Nederland uiterst zeldzame, rivierduin uiteindelijk weer de vrije dynamiek.

Title

Aanleg van nieuwe natuur

Text

Tegelijk met de verondieping van de plas is begonnen met het inrichten van andere delen van het gebied. Door verondieping, de aanleg van eilandjes en de nevengeul (één van de langste meestromende nevengeulen van de Waal!) én door de natuur zijn gang te laten gaan, verandert dit hele gebied nu in een ‘een waaier van geulen’; een gevarieerd riviernatuurgebied. Een gebied waar bezoekers de riviernatuur optimaal kunnen beleven. Door natuurlijke begrazing (kuddes) kan de uiterwaard zich vervolgens verder halfnatuurlijk doorontwikkelen. Daardoor ontstaat uiteindelijk een uiterst aantrekkelijk en afwisselend landschapspatroon.

Zo ontstaat een groot, aaneengesloten natuurgebied waar mens én dier van kunnen genieten. Een ontwikkeling die door de verondieping een versnelling heeft gekregen van 150 jaar.